جلیل کریمی؛ احمد محمدپور؛ صلاح الدین قادری
دوره 13، شماره 49 ، فروردین 1391، ، صفحه 29-57
چکیده
هویت مشکله‌ای نظری و عملی است که به‌ویژه در دهه‌های اخیر حجم وسیعی از مطالعات نظری و پژوهشی، برنامه‌ریزی‌های اجتماعی، اقدامات سیاسی و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی را موجب شده است. نظر به اهمیت موضوع، ...
بیشتر
هویت مشکله‌ای نظری و عملی است که به‌ویژه در دهه‌های اخیر حجم وسیعی از مطالعات نظری و پژوهشی، برنامه‌ریزی‌های اجتماعی، اقدامات سیاسی و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی را موجب شده است. نظر به اهمیت موضوع، مقالة حاضر بر آن است تا از چشم‌اندازی به نسبت متفاوت سه دسته مطالعات انجام‌شده در قلمرو موضوعی هویت، یعنی نظریه‌های عام جامعه‌شناسی، مطالعات نظری جامعة علمی ایرانی و مطالعات پژوهشی ایرانی را از نو تحلیل کرده و فراتحلیلی از آنها ارائه دهد. نتایج این فراتحلیل نشان می‌دهد که در مطالعة موضوع مانند هویت، نظریه‌های جامعه‌شناسی در مقایسه با سایر حوزه‌های علمی کارایی بیشتری دارند. درحالی‌که مطالعات نظری بر هویت ملی تأکید دارند، در مطالعات تجربی بیشتر بر اهمیت ابعاد فروملی و جهانی هویت تأکید شده است. هم‌چنین بیشتر پژوهش‌ها و مطالعات رویکرد برساختی دارند. بر اساس پیشینة نظری مطالعات هویت در ایران، مهم‌ترین منابع هویتی عبارتند از: زبان فارسی، مذهب تشیع، دین اسلام، فرهنگ شرقی، عرفان شرقی، مدرنیته و تاریخ ملی. در مجموع، می‌توان گفت منابع هویتی متنوع است و این امر با توجه به وزن هر کدام از این عناصر دال بر این واقعیت است که شاکلة هویت ایرانی، در همة سطوح آن سامانه‌ای ترکیبی و پیوندی دارند.
